Sven Speybrouck neemt luisteraars mee op tijdreis in nieuwe podcastreeks
Once upon a time in Vlaanderen: tien keer terug naar het moment waarop geschiedenis werd geschreven
19 augustus 2025
In Once upon a time in Vlaanderen keert radio- en tv-presentator Sven Speybrouck terug naar tien doodgewone plekken in Vlaanderen, op het moment dat daar iets uitzonderlijks gebeurde. De nieuwe podcastreeks, een initiatief van het virtuele museum van Vlaanderen FAAM en de Canon van Vlaanderen, brengt historische gebeurtenissen tot leven met persoonlijke verhalen, scherpe inzichten en een soundscape die je meesleurt in tijd en ruimte.
Vandaag wordt er op de Blandijnberg in Gent in stilte gestudeerd. Maar op 8 september 1292 verzamelde zich daar een woedende mensenmassa om de executie bij te wonen van Jean de Wettre, levend verbrand omdat hij van mannen hield. Die plek, dat moment, die ogenblikken van verandering of geweld: daar focust Once upon a time in Vlaanderen op. Sven Speybrouck trekt samen met een expert naar de locatie waar het ooit allemaal gebeurde, en reconstrueert wat er op het spel stond.
"Elke aflevering is een soort inleefreis. We vragen ons af: wie waren die mensen? Wat dreef hen? Wat zeggen die verhalen van vroeger over ons? En we doen wat historici niet mogen: we kijken met hedendaagse ogen naar het verleden," zegt Sven Speybrouck. "Zo ontdek je dat geschiedenis niet iets is van vroeger, maar iets wat hier bij ons is gebeurd, vaak op plekken waar je elke dag langskomt."
Geluiden van toen, vragen van nu
Wat deze podcast extra bijzonder maakt, is de rijke soundscape van foley-artiest Ruben Nachtergaele die elke aflevering tot leven wekt: de knettering van een brandstapel, het rumoer van een middeleeuwse markt, voetstappen door de sneeuw. Alsof je er middenin staat. De geluiden trekken je mee naar een andere tijd en maken de verhalen tastbaar, spannend en soms ronduit hallucinant.
Elke aflevering duurt ongeveer 15 tot 25 minuten en is toegankelijk voor een breed publiek vanaf 13 jaar. Jongeren, nieuwsgierige leken, erfgoedliefhebbers en geschiedenisdocenten vinden in de reeks een originele en gelaagde manier om naar het verleden te kijken, niet als droge feiten, maar als levende verhalen vol nuance, conflict en herkenning.
Twee partners met één missie
De nieuwe podcastreeks is een initiatief van FAAM, het virtuele museum van Vlaanderen, en de Canon van Vlaanderen. Waar je het Vlaamse erfgoed tot nu toe kon beleven via augmented reality in de FAAM-app of kon lezen in het boek en op de website van de Canon, kan je het nu ook beluisteren.
“We zijn blij dat we met deze podcast verhalen kunnen brengen die mensen doen stilstaan bij wat er ooit is gebeurd op plekken waar ze vandaag gewoon langslopen. Van een veld in Astene tot een kerkhof in Hooglede: dit zijn vensters op het verleden die je kijk op het heden veranderen,” zegt Wim Putzeys, programmaleider van FAAM.
“Wat zat die mammoet daar in Dendermonde onder de grond te doen? Sven Speybrouck slaagt erin om er geen geschiedenisles met belerend toontje van te maken, maar een reis vol verwondering en herkenning. Ook in de klas biedt de podcast zeker didactisch potentieel,” aldus Wim Heylen, secretaris van de Stichting Canon van Vlaanderen.
Van mammoet tot mijnwerker, dit mag je verwachten:
Tien keer terug naar het moment waarop Vlaanderen geschiedenis schreef:
- Aflevering 1: De mammoet van Dendermonde
Hoe een jongen van vijftien per ongeluk de prehistorie vond tijdens de aanleg van de E17.
- Aflevering 2: De brandstapel voor Jean De Wettre
Het eerste bekende slachtoffer van homofobie in het middeleeuwse Gent.
- Aflevering 3: Het Mechels Koorboek
Hoe Vlaamse polyfonisten in de 16de eeuw even beroemd waren als Charlotte De Witte vandaag.
- Aflevering 4: Pedro de Gante
Waarom een 16de-eeuwse Vlaamse missionaris een standbeeld kreeg in Mexico-Stad.
- Aflevering 5: De brandstapel voor Cathelyne Van den Bulcke
Je hebt ruzie met je buren, en voor je het weet, noemt iemand je een heks…
- Aflevering 6: De bietenoogst
Heeft Emile Claus dat monumentale schilderij echt geschilderd op een bietenveld in Astene
- Aflevering 7: De Bloednacht
In de 20ste eeuw was betogen voor stemrecht in Leuven levensgevaarlijk.
- Aflevering 8: Treurend ouderpaar
Hoe een Duits soldatenkerkhof uit WOI een van de stilste plekken op aarde werd.
- Aflevering 9: De pil
Hoe een arts uit Turnhout het leven van honderden miljoenen vrouwen veranderde.
- Aflevering 10: Barak 15 in Beringen
Waarom WOII-krijgsgevangenen nog jarenlang in de Limburgse mijnen werkten.
De tien afleveringen verschijnen vanaf 19 augustus 2025, op alle grote podcastplatformen (Spotify, Apple en YouTube) en via de websites van FAAM, de Canon van Vlaanderen en de app van Het Nieuwsblad waar de podcast ook wordt uitgegeven.
Over FAAM
FAAM werd in maart 2024 gelanceerd en is een virtueel museum dat de geschiedenis, de cultuur en het erfgoed van Vlaanderen ontsluit. Het doel van FAAM is om Vlaanderen de komende jaren tot één groot, uitgestrekt museum om te toveren, met alle verhalen die de regio rijk is. Zo kunnen jong en oud, met behulp van moderne technologie, de levendige culturele geschiedenis ontdekken. Want geschiedenis en erfgoed zijn niet alleen achter de muren van musea te vinden. FAAM heeft een website, een interactieve app en vijf tegels die mensen naar de virtuele omgeving leiden.
https://www.faam.vlaanderen/nl
Over de Canon van Vlaanderen
Het boek en de website van De Canon van Vlaanderen in 60 vensters (2023) bestaat uit 60 vensters die samen een panoramisch beeld geven van het verleden van Vlaanderen. Ze vormen een vertrekpunt voor historische reflectie en publieke dialoog over onze samenleving. De Canon van Vlaanderen werd een echte bestseller. In 2024 verschenen ook een Engelstalige en een Franstalige versie: The Canon of Flanders en Soixante fenêtres sur la Flandre.
https://www.canonvanvlaanderen.be/