Een laatste rustplaats in het groen? In 3 op de 10 Vlaamse gemeenten kan het

Een laatste rustplaats in het groen, omringd door bomen en fluitende vogels: steeds meer Belgen vinden troost in het idee om na hun dood letterlijk op te gaan in de natuur. In 3 op de 10 (30%) gemeenten in Vlaanderen is het vandaag al mogelijk om een biologisch afbreekbare urne te begraven in het groen, blijkt uit een bevraging van uitvaartspecialist DELA. Een tiental gemeenten gaan zelfs een stapje verder: zij stellen volwaardig natuurgebied ter beschikking waar de natuur op de eerste plaats komt en waar je ook assen kan uitstrooien. En die plekken zitten in de lift. 

Een lichaam in de natuur begraven zoals in Nederland, is in België vandaag niet toegestaan. Ook niet op erkende plekken. Nochtans wil de helft van de Belgen (52%) begraafplaatsen meer geïntegreerd zien in de natuur, blijkt uit een bevraging van DELA. Daarom voorzien sommige steden en gemeenten in alternatieven: een zone op of naast de bestaande begraafplaatsen die groener is ingericht en vaak ecologischer wordt beheerd. 

Zones in bos- of natuurgebied

Maar ons land telt ook erkende natuurbegraafplekken: dat zijn zones binnen bos- of natuurgebied waar de natuur op de eerste plaats komt en as kan worden uitgestrooid of biologisch afbreekbare urnen begraven kunnen worden. 

In tegenstelling tot ‘natuurbegraafplaatsen’, die zich vaak op of naast bestaande begraafplaatsen bevinden en geen natuurgebied zijn, mogen ‘natuurbegraafplekken’ in Vlaanderen enkel op openbaar domein worden ingericht, met toestemming van het Agentschap voor Natuur en Bos. Het natuurlijke karakter van het gebied moet immers behouden blijven en de aanwezige dieren en planten mogen er geen nadelen van ondervinden.

Het Agentschap voor Natuur en Bos ziet een stijging in de populariteit: zo telt Vlaanderen een tiental natuurbegraafplekken en elk jaar komen er nieuwe aanvragen bij. Ook bij burgers slaat het aan: tussen 2018 en 2023 werden de assen van 284 overledenen op zulke plekken uitgestrooid of begraven in biologisch afbreekbare urnen.

Vrij spel voor natuur

De natuur krijgt op die plekken dus volledig vrij spel en wordt zo weinig mogelijk belast: grafmonumenten zijn er niet en ook kransen, bloempotten of vazen zijn niet toegelaten. Afhankelijk van het gemeentelijk reglement kunnen er wel natuurlijke en afbreekbare elementen worden neergelegd: losse bloemen, een plant in volle grond of een houten gedenkplaatje bijvoorbeeld. 

Lien Verfaillie, woordvoerster DELA: “Natuurbegraafplekken zijn er voor mensen die via hun laatste rustplaats helemaal willen opgaan in de natuur. Bijna de helft (42%) van de Belgen vindt het belangrijk dat er zo duurzaam mogelijk met hun stoffelijk overschot wordt omgegaan. In lijn daarmee verkiezen ze ook steeds vaker een plek in het groen. Dat is trouwens ook waardevol voor de rouwbeleving bij nabestaanden: ongeveer 40% vindt troost door te wandelen in de natuur. Specifiek in Vlaanderen groeit ook de interesse in duurzame uitvaartvormen, zoals biologisch afbreekbare urnen en ecologische materialen tijdens de ceremonie. We hopen dat steden en gemeenten nog meer op die vraag inspelen en de komende jaren nog meer van zulke volwaardige natuurbegraafplekken openen.” 

Een laatste rustplaats op een natuurbegraafplek kan alleen als je dat zelf vooraf schriftelijk hebt geregeld via een wilsbeschikking, of op verzoek en akkoord van de nabestaanden. 

Ter info: Via deze link van het Agentschap voor Natuur en Bos kan je de Vlaamse natuurbegraafplekken in natuurgebied terugvinden. Info rond natuurbegraafplaatsen op bestaande kerkhoven of begraafplaatsen vraag je het best op bij je stad of gemeente.